Shuni ta’kidlash kerakki, aholini ro‘yxatga olish quyidagi qoidalarga muvofiq amalga oshiriladi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining "2022 yilda O‘zbekiston Respublikasida aholini hisobga olish konsepsiyasini tasdiqlash to‘g’risida" gi Farmoniga alohida bandda qonun ishlab chiqish topshirildi. 2020 yil mart oyida O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining "2023 yilda O‘zbekiston Respublikasida aholini ro‘yxatga olishga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazish chora-tadbirlari to‘g’risida" gi Qonuni bilan qaror qabul qilindi.
"Mazkur qarorga muvofiq, 2023-yil 1-25-noyabr kunlari Andijon viloyatining Xo‘jaobod, Toshkent viloyatining yuqori Chirchiq tumani, Xorazm viloyati Xiva shahri va Toshkent shahrining Yashnobod tumanida o‘tkazilishi rejalashtirilgan.
Bu bizga nima beradi?
Aholini ro‘yxatga olish-demografik, iqtisodiy va ijtimoiy ma’lumotlarni to‘plash, umumlashtirish, baholash, tahlil qilish va chop etishning yagona jarayonidir. Bu keyingi 10-20 yil uchun rivojlanish prognozlarini hisoblash uchun ma’lumotlarining asosiy manbai va ishonchli asosdir. Aholi migratsiyasi to‘g’risidagi ma’lumotlar yaratiladi.
O‘z navbatida, hududlarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish, ish bilan ta’minlash, ayollar va bolalar salomatligini yaxshilash va oilalarga yordam berish dasturlarini ishlab chiqishda axborot sifatida ishlatiladi. Bu aholini ishonchli ro‘yxatga olish uchun rasmiy statistika tizimida muhim rol o‘ynaydi.
Qanday qilib ro‘yxatdan o‘tishim kerak?
Bu jarayon uch bosqichdan iborat. Birinchisi, taxminan uch yil davom etadigan tayyorgarlik bosqichidir. Ikkinchisi-asosiy bosqich-aholi haqida ma’lumot to‘playdigan, tekshiruvlar olib boradigan va ro‘yxatga olish materiallarini taqdim etadigan to‘g’ridan-to‘g’ri ro‘yxatga olish. Bu taxminan ikki oylik davr. Yakuniy bosqich taxminan uch yil davom etadi, ma’lumotlar kodlash orqali tahlil qilinadi va natijalar e’lon qilinadi.
Ro‘yxatga olish jarayonida to‘plangan statistik ma’lumotlar yagona elektron axborot tizimiga kiritiladi. Ya’ni, qog’oz orqali emas, balki zamonaviy texnologiyalarni joriy etishga qaratiladi.
O‘zbekiston kadastr xaritasi yaratiladi
Ro‘yxatga olish jarayonida aholini ro‘yxatga olishdan tashqari, yana bir muhim vazifa bor. Biz xaritaga hududlarni kiritish, aholi punktlarida uylar ro‘yxatini tuzish haqida gapiramiz.
Uy-joy va noturarjoy xonalari, foydalanilmayotgan yoki muddati o‘tgan binolarning aniq sonini va holatini aniqlab, tegishli hududlarda turar-joy va sanoat ob’ektlarini qurish va ta’mirlash masalalarini aniqlashtirish mumkin bo‘ladi. Muxtasar qilib aytganda, respublikaning yangi mukammal kadastr xaritasi yaratiladi.
Reja aniq, vazifa ma’suliyatli
Keyingi uch yil ichida jarayon juda qizg’in davom etadi. Ularni muvaffaqiyatli amalga oshirganimizdan so‘ng, O‘zbekistonning har bir mintaqasi, shahri, tumani, mahalla va ko‘chalardan chekka qishloqlarga oid barcha ma’lumotlarni o‘z ichiga olgan yagona ma’lumotlar bazasiga ega bo‘lamiz.Bu qimmatli ma’lumot bugun, ertaga va yaqin kelajakda bizga katta yordam beradi.
Uzoq muddatli dasturlar, ijtimoiy-iqtisodiy o‘zgarishlar va mamlakatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish rejalari faqat manzil aniq bo‘lsa juda samarali bo‘ladi. Shunday qilib, bu jarayon hozirgi kunga qadar e’tibor markazida bo‘lmagan soha uchun haqiqiy asos yaratadi, deb ayta olamiz.
Sirdaryo viloyati statistika boshqarmasi matbuot xizmati.